Değersizlik duygusu son dönemde birçok insanın yaşadığı bir problem haline geldi. Değerli hissetmek insanlar için psikolojik ve duygusal anlamda oldukça önemlidir. Öyle ki günümüz dünyasında sıklıkla ‘kendimi değersiz hissediyorum’ şeklinde söylemlerle karşılaşıyoruz. Peki bu söylemler neyi işaret ediyor bizlere? Bu duygu nedir ve nasıl başa çıkabiliriz?
İnsanların kendini değersiz ve önemsiz hissettiği duygu durumudur. Günümüzde birçok insanın hissettiği bu duygu, kimilerinde zaman içerisinde geçse de kimilerinde kalıcı bir ruh haline dönüşebiliyor. Eğer değersizlik duygusu kronik hale gelirse daha uzun süre bu duygu yaşanabilir.
Bu kişiler kendilerini başkaları tarafından sevilmeye layık görmezler. Kendilerine karşı olumlu atıfları ile yakıştıramazlar. Örneğin başka insanlar tarafından övüldüklerinde bunu kabul etmezler, çünkü bu övgünün gerçeklikten uzak olduğunu düşünürler.
Geleceğe karşı plan yapmaktan vazgeçerler ve kendilerini boşlukta hissederler. O boşluğu doldurmak içinse hiçbir çaba göstermezler. Uzun vadede değersizlik hissi yaşayan kimselerde genellikle depresyon ve majör depresyon belirtileri görülür.
Bu durum özellikle çocukluk dönemlerinde ebeveynlerin davranış biçimlerinin etkisiyle ortaya çıkar. Çocukluğunda ebeveynleri tarafından eleştirilen, aile içinde söz hakkın olmayan ve dinlenilmeyen, koşullu kabul edilen ve sürekli kıyaslanan insanlarda görülür.
Elbette değersizlik duygusunu yalnızca ebeveyn tutumları ortaya çıkarmaz. Çocuklukta yaşanan travmalar da bu duygu üzerinde etkilidir. Sıklıkla sevgi ve onay arayan, bu konuda yeterli duygusal doyuma ulaşmamış ve travmalarla bu alanları zedelenen insanlar, gelecekte de bu duyguları alamadıklarını hissettiklerinde değersizlik hissi artar.
Değersizlik duygusu yaşayan insanlar;
1-Kendilerini çok fazla eleştirirler. Kendileri hakkında olumsuz yargılara sahiptirler ve kendilerinden memnun olmazlar.
2-Kendilerine saygı duymazlar. Prensip olarak nitelendirdikleri olgulardan vazgeçebilir, geleceğe yönelik planlar kurmazlar. Kendilerini sevmekte zorluk çekerler.
3-Sosyal olarak kendilerini izole ederler. Arkadaşlarından uzaklaşırlar ve yalnız kalmak isterler. Sosyalleşme konusunda gereken enerji ve motivasyonu bulamazlar. Çünkü kendilerini başkalarının gözünde de değersiz görürler. ‘Zaten hiç kimse bana değer vermiyor’ şeklinde rasyonel olmayan düşüncelere sahiptirler.
4-Değersizlik hissine sahip insanlarda depresyon ve kaygı görülme olasılığı yüksektir. Bu sebeple erken teşhis de tedavi oldukça önemlidir.
