Psikolojik şiddet aynı zamanda duygusal istismar, psikolojik istismar ya da duygusal şiddet olarak da tanımlanır. Çünkü amaç karşıdaki kişinin aşağılanma, sindirme ve duygusal olarak cezalandırma yoluyla kötü hissetmesidir. Fiziksel şiddete kıyasla duygusal şiddetin fark edilmesi oldukça zordur. Günümüzde birçok insan manipülatif şekilde psikolojik şiddete maruz kalıyor.
Şiddet dediğimiz zaman akla ilk fiziksel şiddet gelir. Fakat şiddetin birçok alt boyutu vardır. Örnek olarak duygusal şiddet, cinsel şiddet, dijital şiddet gösterilebilir. Günümüz dünyasında şiddetin şekli de biraz değişti. Fiziksel bir arbede olmaksızın da insanlar şiddete uğruyor. Bu yazıda ise psikolojik şiddetin ne olduğu ne olmadığı ve türleri üzerinde durulmuştur.
Psikolojik şiddet, fiziksel şiddete oldukça benziyor. Fiziksel şiddet güç kullanarak karşıdaki insana zarar vermek ve acı çektirmektir. Psikolojik şiddet de aynı durumu yansıtır. İkili ilişkilerde güç kazanmak amacıyla duygusal anlamda karşıdaki insana acı çektirme halidir. Psikolojik şiddet uygulayan insanlar bunu fiziksel yolla değil, söylemleri ve davranışlarıyla yapar.
Psikolojik şiddet uygulayan kişiler şu cümleleri sıklıkla kullanır;
“Sen bu konudan anlamazsın”
“Beceremezsin”
“Öyle bir şey yapmadım ki”
“Uyduruyorsun, sen yalancısın”
“Ne dediğini bilmiyorsun”
Psikolojik şiddeti fark etmek oldukça zordur. Birçok insanın aklında ‘psikolojik şiddete uğradığımı nasıl anlarım’ şeklinde soru işaretleri oluyor. Bu sebeple psikolojik şiddetin belirtilerini iyi bilmemiz gerekiyor.
Psikolojik şiddete maruz kalan kişilerde zamanla bazı belirtiler görülür. Bunlar arasında güven kaybı, korku, sosyal içe çekilme, huzursuzluk, gerginlik, onaylanma ihtiyacı ve bağımlılık, tehdit altında hissetme vardır. Uzun vadede bu belirtiler kişileri duygu durum bozukluklarına sürükler. Bazen depresyon ve majör depresyon, bazen ise Anksiyete ve panik bozukluk görülme olasılığı vardır.
Kişilerin akıl sağlıklarını ve gerçekliği sorgulamaya kadar ilerleyen bir psikolojik şiddet türüdür.
Gashlight’e maruz kalan insanlar genellikle yaptığı her şeyin yanlış olduğunu düşür. Ve fazla alınganlıkla suçlanan insanlardır. Maruz kalan kişi haklı olsa dahi karşısındaki insan tarafından inancı kırılır. Bu nedenle karşısındaki insana inanır hale gelir.
Ghosting yani yok olmak karşıdaki kişiyi kendisine ulaşılamayacak durumda hayatından soyutlama halidir. Özellikle buna maruz kalan kişi, karşısındaki kişiye ulaşamaz, mesajlarına yanıt alamaz, aramaları genellikle sonuçsuz kalır.
Zombieing, aniden ortaya çıkma durumudur. Hayatınızdan çıkarttığınız birinin belli zaman sonra aniden ortaya çıkması ve hayatınıza girmek istemesidir. Bunu toksik bir ısrarla yapar ve bu süreçte karşıdaki insanın hayat düzenini de oldukça olumsuz etkiler.
Yemleme olarak adlandırılır. Bu psikolojik şiddet türü genellikle flört ilişkilerde yaygındır. Bunu uygulayan kişi, karşısındaki insanın hayatında önemli bir yere sahip olur. Ardından bir anda hayatından çıkar ve kendisine ulaşılmasını engeller. Daha sonra aniden tekrar o insanın hayatına girer ve hiçbir şey olmamışçasına ilişkiye devam eder.
Bazı durumlarda da bir kişiyi dünyanın en özel insanı olarak hissettirir, bir anda ise ilgisini onun üstenden çeker ve yok sayma tutumu gösterir. Ardından ise tekrar inanılmaz bir sevgi seline maruz bırakır.
Cushioning tamponlamak anlamına gelir. Bu psikolojik şiddet türü, evli birinin farklı bir insanla ilişkisi içerisindeyken ona vaatler vererek oyalama durumudur. Hiçbir zaman ise sözlerini yerine getirmez. Uzun vadede iki tarafa da yoğun duygusal ve psikolojik hasar verir.