Günümüzde birçok insan “hayır diyemiyorum, hayır demekte zorlanıyorum, sınırlarımı çizemiyorum” diyerek bu konuda zorluk yaşıyor. Peki nedir bu hayır diyebilmek becerisi?
Hayır diyebilmek, ihtiyaçlarımız ve isteklerimiz paralelinde herhangi bir teklifi reddetmek demektir.? Genellikle ebeveynlerimizin bizi yetiştirme tarzı, sosyal etkileşimlerimizden elde ettiğimiz öğretiler ve geleceğe karşı kurduğumuz hayat denklerimiz, hayır diyebilme becerimizi etkiler.
Peki hayır diyebilmek neden önemlidir? Çünkü sınırlarımızı korumayı küçük yaşlarda öğrenmeye başlar, deneyimlerimizle bunu şekillendiririz. Hayır diyemediğimiz zaman ise hayatımızda bunun güçlüklerini yaşarız. Sınırlarımızı koruyamayız, isteklerimizi söyleyemeyiz ve istemediğimiz şeyleri yapmak zorunda kalırız. Uzun vadede bunu yaşamak ise hayat kalitesini oldukça düşüren bir deneyim haline gelir.
Aslında bu kadar basit olmasına karşın bir o kadar da zordur hayır diyebilmek. Bunun birçok sebebi olmasına karşın genel çerçevede bir sınır problemidir. Sınırlarımızı koruyamadığımızda, alanımız istilaya açık hale gelir. Bu durum da gün geçtikçe duygusal ve mental olarak kendimizi kötü hissetmemize sebep olur.
Özellikle hayır diyebilme konusunda zorluk çeken insanların kurduğu cümleler şu şekildedir;
– “Hayır dersem arkadaşlarım benimle görüşmek istemez”
– “Eğer arkadaşlarımın teklifini kabul etmezsem, beni artık sevmez”
– “Aileme bir şeyi istemediğimi söylersem kötü bir evlat olurum”
– “İnsanların beni dışlamaması için onlara uyum sağlamalıyım”
Buradaki cümleler doğrultusunda birçok insan kabul görmek ve onaylanmak ister. Bir gruba mensup olmak, o grup içinde var olmak ister. Eğer o grup içinde gruba uyum sağlamaz ise gruptan çıkarılacağını ve ötekileştirileceğini düşünür. Bu sebeplerle birçok insan hayır cümlesini kullanmaktan çekinir ve sınırlarını koruyamaz.
Hayır diyebilmek için, ilk olarak nelere evet dediğinizi ve hangi evetlerinizden rahatsız olduğunuzu bulmalısınız. Bu sebeple rahatsız olduğunuz evetlerin konu başlıklarını bir yere yazın. Bu noktada aklınızdan çıkarmamanız gereken bir nokta var: Güçlü yönlerinizi daha çok ön plana çıkarmak.
Evetlerinizi, güçlü yönlerinizi kullanarak hayır söylemine çevirebilirsiniz. İnsanlara hayır diyebilmek için, önceki hayır yanıtlarınızı düşünün. Önceden hayır dediğiniz farklı konular muhakkak vardır. Önemli olan o hayırları, isteksiz evetlerin yerine yerleştirebilmek.
