Derealizasyon yani yabancılaşma, kişinin bulunduğu yerden veya olaydan kopmuş hissetmesi durumudur. Bu durumu yaşayan insanlar kendilerini çevreden ve dünyadan kopmuş hisseder. Sanki etrafındaki her şey onun için gerçek dışı olarak görülür. Kişiler genellikle yoğun kaygı durumlarında derealizasyon yaşar.
Derealizasyon bir çeşit algı bozukluğudur. Kişilerin kendilerini bedeninden uzaklaşarak uzaktan izliyormuş hissine kapıldığı bu durum, kendilerine yabancılaşma ile karakterize edilir. Bu durumu yaşayan insanlar, çevresinde olan bitenle bağlarının kesildiğini hisseder. Dolayısıyla dışarıdaki uyarıcılara karşı tepki göstermez.
Bu durum yabancılaşma ve kopma hali olarak da adlandırılır. Bazen tek başına görülmekle birlikte, bazen de depersonalizasyon bozukluğu ile birlikte görülebilir.
Depersonalizasyon ile ilgili detaylı bilgi için tıklayınız.
Bu rahatsızlık her kişide farklı şekilde görülebilir. Fakat ortak belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
-Kişiler kendilerini rüyadaymış gibi hisseder
-Zaman algılarında yanılgılar görülür
-Kişilerde duyusal değişimler (Daha fazla veya az hissiyat)
-Kişilerin gördüklerini algılamaları uzun sürer
-Görülen nesnelerin boyutu ile ilgili yanılgılar görülür
Bu durumun belirtileri görülme süresi açısından değişiklik gösterebilir. Bazı ataklar dakikalar içinde gelir ve geçer. Bazıları ise daha uzun sürebilir. Semptomlar kişilerin hayat kalitesini her zaman şiddetli düzeyde azaltmayabilir. Genellikle bu duruma kaygı ve depresyon da eşlik eder.
Derealizasyon insan zihninin bir çeşit savunma mekanizması olarak gösterilir. Yani zorlayıcı, aşırı kaygı yaratan durumlar karşısında zihin bununla baş etmekte zorlanır. Bu sebeple kendini buna maruz bırakmamak adına gerçeklik ile bağları bir süreliğine koparır. Genellikle yoğun stres durumlarında, travma yaratan olayda görülebilir. Çünkü kişiler bu zorlayıcı durumlarla baş etmekte zorluk çeker.
Bununla birlikte derealizasyona neden olan faktörleri şu şekilde sıralayabilir;
-Madde kötüye kullanım,
-Uyku bozuklukları,
-Stres ve kaygı
-Travmatik deneyimler,
-Panik bozukluk,
-Depresyon.
Derealizasyon bozukluğu durumu kişinin kendine ve çevresine yabancılaşmasıdır. Kişilerin bu durumu yaşadıklarını anlaması zaman alabilir. Çünkü o anları hatırlamazlar. Hatırlasalar dahi güçlükle ve parça parça anılarla hatırlayabilirler. Yabancılaşma hissedildiği an, düşünce süreçleri işlevini yitirebilir ve bilinçli farkındalık yok olur. Bu sebeple derealizasyon bozukluğu yaşayan kimselerin bir ruh sağlığı uzmanına başvurması oldukça önemlidir.
